O trudnych losach Górnoślązaków, którzy znaleźli się w wyniku plebiscytu w 1922 r po stronie niemieckiej, mieszkańców Warmii,Mazur i Pomorza mogli się dowiedzieć 28.11. 2019 roku uczniowie z klasy VII e i VIII c uczestnicząc w Opolu w warsztatach pt „O historii i tożsamości na Górnym Śląsku” i zwiedzając wystawę pt „Dziadek z Wehrmachtu – doświadczenia zapisane w pamięci” przygotowane przez Dom Współpracy Polsko- Niemieckiej w Gliwicach i Stowarzyszenie Genius Loci – Duch Miejsca w Rudzie Śląskiej, a poprowadzone przez Panią Annę Gołębiowską, historyka, wykładowcę na Uniwersytecie Opolskim.

Wystawa i warsztaty przedstawiły „mówioną historię', pełną tragicznych losów mieszkańców Bytomia, Gliwic, Opola, Gdańska, Warmii i Mazur, którzy służyli w czasie II wojny światowej w niemieckim wojsku, a następnie mieszkających na terenie Polski. Zamysłem było ukazanie żywych relacji, wspomnień ,mentalności, swych odczuć i rozterek jeszcze żywych, mimo upływu 70 lat od zakończenia drugiej wojny światowej.

Ekspozycja jest zapisem subiektywnych, pojedynczych świadków historii mówiących w gwarze, a przez to autentycznych i żywych. Jeden z respondentów powiedział – ...ale to byś musioł mieć i czas na to, i teraz nie wiem, w jakim języku to opisać, bo polski dobrze nie umim, po nimiecki moc zaszło w zapomnienie. Ale w pamięci to tak je wszystko.”.

Jakie dylematy moralne przeżywali mężczyźni wcieleni do armii niemieckiej, młodzi chłopcy, często niespełna 19 letni, niech potwierdzi zapis rozmowy Franciszka Kocioka ze Starych Siołkowic : „Na froncie żodnego nie zastrzeliłech.. Nawet jak my szli na Moskwa, to nam oficery kozali kożdemu cłopa zastrzelić, toch pedzioł : jo tego nie zrobia !”.

Zamysłem pomysłodawców wystawy i warsztatów jest utrwalić doświadczenia historyczne pokolenia dziadków i pradziadków , by zrozumieć ich i z empatią przekazać trudne, nieproste historie takimi, jakie są one dla nas, pokolenia żyjącego w innej Europie i rzeczywistości historycznej oraz politycznej.

Dzięki przewodnikowi, pracownikowi Instytutu Pamięci Narodowej w Opolu – Panu Waldemarowi Gielzokowi, uczniowie byli oprowadzani po najważniejszych obiektach historycznych Opola, mogli poznać jego historię – dawnej stolicy Śląska i siedzibę książąt śląskich, zwiedzić najstarsze kościoły i rynek o układzie średniowiecznym oraz usłyszeć wiele opowieści i dykteryjek.

Pomysłodawczynią uczestnictwa w żywej lekcji historii i języka polskiego, warsztatów była nauczycielka języka polskiego i historii - Pani Beata Czechowska – Siudak,a opiekę sprawowała Pani Barbara Charchuła - nauczyciel języka polskiego.

 Beata Czechowska - Siudak